KAPPHLAUP UM RÉTTINDI

Stutt lýsing

Þessi athöfn veitir grunnkynningu á mannréttindum í gegnum hópleik. Þáttakendur þurfa að lýsa mismunandi mannréttindum fyrir hópinn sinn á þann hátt sem þau kjósa – nema án orða!

Markmið

Efni og áhöld

Kröfur til leiðbeinanda

Það er mikið í gangi í leiknum svo það getur verið gott að vera með tvo leiðbeinendur/stjórnendur í leiknum. Þeirra hlutverk er að útskýra leikinn, minna á reglur ef þarf, passa að þáttakendur tali ekki eða svari óformlegum giskum liðsfélaga sinna og bregðast við ef það gerist. Það er hægt að útfæra leikin eftir því sem hentar hópnum með því að teikna bara, leika bara, eða leyfa tákn með tali eða nota einfaldari eða færri mannre´ttindi en þau sem eru á spjöldunum sem fylgja.

Meira ítarefni

Þetta verkefni er hægt að finna í Bókamerkis handbókinni.

Leiðbeiningar

Skref fyrir skref

Verkefni 1: Að kynnast mannréttindum

Allt fólk hefur mannréttindi og þau eru í lögum ríkja og alþjóðalögum.
Mannréttindi þýða að stjórnvöld þurfa að tryggja að allt fólk hljóti vernd meðal annars fyrir ósanngjarnri meðferð, misnotkun eða ofbeldi, meðal annars.
Mannréttindi eru okkur mikilvæg vegna þess að þau vernda okkur og að þau þýða að við ættum ekki að koma fram við aðra á hátt sem ekki virðir þeirra réttindi.

Verkefni 2: Keppst um réttindin

Ef þátttakendur þekkja ekki til yfirlýsingarinnar skaltu gefa þeim smá tíma til að skoða samantektina og spyrja út í hana ef þau vilja.

Verkefni: Ígrundun (20 mín)

Hvert af þessu var erfiðast að lýsa án orða? Hvert af þeim var erfiðast að giska á? Afhverju?
Er eitthvað sem við getum lært af þessu um samskipti? Hvers vegna er stundum erfitt fyrir fólk að skilja hvert annað? Hver ber ábyrgð á því? Sá sem tjáir sig eða viðtakandinn? Eða bæði?
Hvernig líður ykkur gagnvart hinum liðunum? Gagnvart ykkar liði? Með hverjum hélduð þið núna?
Ef þið hugsið aðeins um hvernig leikir sem keppt er í eru. Afhverju og hvernig velur fólk sér lið og heldur með því? Á hverju er það byggt (rökum, tilfinningum eða öðru)? Hefur þetta áhrif út fyrir leikinn/keppnina?
Eru einhverjar hliðstæður til í lífinu? Sem sagt ekki í neinskonar leik. Hvaða áhrif hefur það?

Ígrundun um mannréttindi:

Var erfitt að skilja einhver þessara mannréttinda?
Heldurðu að þú gætir lifað án einhverra af þeim? Ef svo, hverjum þeirra? Ættu þau öll að eiga við á netinu líka?
Hver þeirra eiga mest við á netinu? Hvettu þau til að skoða þetta líka út frá öðrum en sjálfum sér
Haldið þið að mannréttindi séu alla jafna virt á netinu?

Ígrundun um hatursorðræðu:

Útskýrðu að hatursorðræða er hvreskonar tjáning sem ræðst gegn einstaklingi eða hópi á grundvelli jaðarsetningar, til dæmis kynþáttar, trúar, kyns, fötlunar eða kynhneigðar. Nefndu nokkur dæmi eða fáðu dæmi hjá hópnum til frekari skýringar.

Hóp leikur: Leikreglurnar

Markmið leiksins er að safna sem felstum stigum. Hvert gisk-spjald jafngildir einu stigi (þá má alveg eins nota post-it miða í staðin fyrir gisk-spjöldin

Reglurnar:

Einn úr hverju liði sækir Mannréttindaspjald til þín eða annars stjórnanda. Þau eiga að útskýra fyrir liðinu sínu hvaða mannréttindi stendur á spjaldinu án þess að segja neitt, skrifa eða sýna spjaldið. Þau mega leika, benda, teikna en ekki nota leikmuni.

Restin af liðinu er með yfirlýsinguna hjá sér og á að reyna að giska á hverju mannréttindanna liðsfélagi þeirra er að lýsa. Þegar þau eru búin að koma sér saman um niðurstöðu, skrifa þau hana á gisk spjald og rétta þér/stjórnanda leiksins.

Ef svarið var rangt færist svarréttur til hinna liðana sem meiga giska öll í einu en þó án þess að sé leikið/teiknað fyrir þau aftur. Þau meiga giska öll í einu.

Ef svar fyrsta liðsins fá þau til baka tvö ný gisk spjöld og næsta lið á að gera
Ef svarrétturinn færist og eitt hinna liðana giskar á rétt svar fær það lið tvö ný gisk-spjöld, ef fleiri en eitt lið giskar rétt fær hvert lið eitt nýtt spjald.
Ef engin giskar á rétt, fær ekkert lið nýtt spjald og næsta lið sendir einhvern að draga nýtt mannréttindaspjald

Hægt er að enda leikinn eftir eina umferð eða halda áfram. Ef haldið er áfram ætti nýr þátttakandi að draga mannéttindaspjald í hvert skipti.

Annars endar leikurinn þegar öll mannréttindaspjöldin hafa verið dregin.

Athugið!

Það eru ekki öll mannréttindi í bunkanum, í Mannréttindayfirlýsingunni er fjallað um 30 réttindi en í bunkanum eru bara 12 þeirra.

Hvert lið byrjar aðeins með sjö gisk-spjöld. Þau þurfa því að vanda ágiskanirnar því ef öll spjöldin klárast eru þau úr leik.

Upplýsingar til þeirra sem koma upp og draga spjald

Þú mátt ekki segja neitt eftir að þú færð spjaldið í hendurnar og þangað til giskið/giskin eru komin til stjórnanda leiksnis. Þú mátt teikna myndir, leika eða benda en ekki skrifa neitt og ekki nota leikmuni t.d. ef mannréttinda yfirlýsingin hengur uppi á vegg má ekki nota hana.

Ef kemur óformlegt gisk frá hónum þínum, þ.e.a.s. ef þau skrifa það ekki á spjaldið heldur spurja „er þetta mannréttindi númer …“ þá máttu ekki svara! Þú mátt hinsvegar hvetja þau, kinka kolli eða hrista hausinn ef þau spyrja um eitthvað annað, er þetta hús? ertu í fangelsi? er þetta ís?, en EKKI segja neitt.